Πόσο σημαντικό είναι να φροντίζουμε τον εαυτό μας για να φροντίσουμε τα παιδιά μας

Δεν είναι η γονεικότητα δύσκολη ….είναι οι συνθήκες δύσκολες που μεγαλώνουμε τα παιδιά μας.
Η γονεϊκότητα δεν είναι από τη φύση της μια “δύσκολη αποστολή”. Είναι το φυσικό ταξίδι της σύνδεσης και της φροντίδας. Αυτό που την κάνει να μοιάζει βουνό είναι οι κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες στις οποίες καλούμαστε να μεγαλώσουμε τα παιδιά μας. Συνθήκες που συχνά πηγαίνουν κόντρα στις ανάγκες του νευρικού μας συστήματος για σύνδεση, ρυθμό και ασφάλεια.

Σε έναν κόσμο όπου η υποστήριξη για τους γονείς είναι ελλιπής, η πίεση αδυσώπητη και οι απαιτήσεις ασύμμετρες, δεν είναι περίεργο που η φροντίδα της ψυχικής υγείας μοιάζει με πολυτέλεια. Κι όμως: είναι ανάγκη, όχι προαιρετική επιλογή. Γιατί για να αντέξουμε ως γονείς, για να στηρίξουμε ουσιαστικά τα παιδιά μας, πρέπει πρώτα να έχουμε έναν εσωτερικό τόπο ηρεμίας και φροντίδας για εμάς τους ίδιους.

Η ψυχική υγεία του γονέα είναι θεμέλιο.

Έρευνες δείχνουν ότι η ικανότητα ενός παιδιού να διαχειρίζεται τα συναισθήματά του εξαρτάται άμεσα από το πώς οι γονείς του ρυθμίζουν τα δικά τους συναισθήματα (Siegel & Hartzell, 2012). Ένα γονεϊκό σύστημα που λειτουργεί με κατανόηση και ενσυναίσθηση, προσφέρει το ασφαλές έδαφος πάνω στο οποίο το παιδί θα αναπτυχθεί συναισθηματικά. Δεν μπορούμε να προσφέρουμε στα παιδιά σταθερότητα αν νιώθουμε οι ίδιοι διαρκώς εξαντλημένοι ή αποσυνδεδεμένοι από τον εαυτό μας. Η φροντίδα του εαυτού δεν είναι εγωισμός. Είναι πράξη ευθύνης και αγάπης προς το παιδί.

Η δύναμη της Σύνδεσης

Η γονεϊκή σύνδεση δεν χτίζεται με ελέγχους και συμπεράσματα για τη συμπεριφορά του παιδιού. Χτίζεται μέσα από παρουσία, ακρόαση και αποδοχή των συναισθημάτων του. Το παιδί δεν είναι “χειριστικό” όταν διεκδικεί την παρουσία μας — είναι απλά βαθιά ανθρώπινο. Δεν χρειάζεται περισσότερο τάμπλετ, χρειάζεται περισσότερο εμάς. Δεν θέλει μόνο επιλογές για φαγητό, θέλει χώρο για να ακουστεί και να νιώσει ότι μετράει (Gabor Maté, 2019).

Όρια μέσα στη σχέση

Τα όρια δεν είναι το αντίθετο της αγάπης — είναι η προέκτασή της. Θέτοντας σταθερά και ήρεμα όρια, δημιουργούμε στο παιδί την αίσθηση ασφάλειας (Neufeld & Maté, 2004). Τα παιδιά δεν χρειάζονται γονείς αυστηρούς ή υπερβολικά επιτρεπτικούς. Χρειάζονται γονείς σταθερούς και διαθέσιμους συναισθηματικά. Η ικανότητα να λες “όχι” με αγάπη και σαφήνεια, βασίζεται στο πόσο έχεις φροντίσει τις δικές σου ανάγκες πρώτα. Χωρίς ενοχές, χωρίς τοξικό “πρέπει”, αλλά με ρίζες που λένε: “είμαι εδώ, σ’αγαπώ, σε καθοδηγώ”.

Η πραγματική δυσκολία: Οι συνθήκες, όχι τα παιδιά

Δεν είναι τα παιδιά μας που κάνουν τη γονεικότητα δύσκολη. Είναι το γεγονός ότι ζούμε σε κοινωνίες που δεν στηρίζουν τη γονεϊκή φροντίδα, που απομονώνουν τους γονείς, που πιέζουν να είμαστε τα πάντα για όλους, ενώ συχνά δεν έχουμε ούτε τα στοιχειώδη: επαρκή άδεια μητρότητας, προσβάσιμες υπηρεσίες ψυχικής υγείας, κοινωνική στήριξη. Κάθε φορά που νιώθεις ότι δεν αντέχεις, θυμήσου: δεν αποτυγχάνεις εσύ. Οι συνθήκες αποτυγχάνουν να σε στηρίξουν.

Η φροντίδα του εαυτού ως πράξη ελπίδας

Φροντίζοντας τη δική μας ψυχική υγεία, ξαναγράφουμε το αφήγημα της γονεϊκότητας: από αγώνα σε σχέση. Από φόβο σε εμπιστοσύνη. Από απομόνωση σε σύνδεση. Το ταξίδι δεν γίνεται ελαφρύτερο επειδή το επιλέγουμε — γίνεται βαθύτερο, πιο ουσιαστικό. Γιατί εκεί, μέσα στην τρυφερή φροντίδα του εαυτού, ανθίζει και η φροντίδα προς το παιδί.

 

Βιβλιογραφία:

1) Siegel, D. J., & Hartzell, M. (2012). Parenting from the Inside Out.

2)Maté, G. (2019). Hold On to Your Kids: Why Parents Need to Matter More Than Peers.

3)Neufeld, G., & Maté, G. (2004). Hold On to Your Kids.

Φωτεινή Μελετάκη

Σύμβουλος γονέων – Strategic Advisor